Vergeleken met tien jaar geleden is de wereldwijde durfkapitaalinvestering (VC) in impact-startups met 300% gegroeid. Maar voor het vijfde jaar op rij is er sprake van een daling in VC-investeringen. Impact-startups hebben in 2025 tot nu toe $33 miljard opgehaald – een verwachte daling van 24% ten opzichte van vorig jaar. Toenemende geopolitieke spanningen, schaarste aan natuurlijke hulpbronnen en grillige markten hebben de focus van financiering verschoven van een langetermijn- transformatie gericht op de Duurzame Ontwikkelingsdoelen naar nieuwe prioriteiten op het gebied van nationale veiligheid, veerkracht en onafhankelijkheid. Deze verschuiving is de belangrijkste conclusie uit het State of Impact 2025-rapport, een initiatief van ImpactCity, Dealroom en Microsoft, dat vandaag in Den Haag is gepresenteerd tijdens ImpactFest.
Nieuwe concentraties van kapitaal
Duurzame innovaties voor voedselzekerheid zullen naar verwachting ongeveer de helft minder kapitaal ophalen dan vorig jaar ($1,9 miljard versus $3,7 miljard), zelfs nu mondiale druk deze sector belangrijker dan ooit maakt. Circulaire startups trekken slechts een fractie van de eerdere financiering aan, terwijl duurzame materialen sterk blijven presteren dankzij vooruitgang op het gebied van AI-gedreven materiaalontdekking, een sector die dit jaar al meer dan $1,1 miljard heeft binnengehaald. Ook zijn er opvallende investeringsrondes geweest in bedrijven die toeleveringsketens versterken voor kritieke materialen zoals staal, cement en zeldzame aardmetalen. Ondertussen keert de financiering voor watergerelateerde en ‘blauwe economie’-oplossingen terug naar het niveau van vóór de covid pandemie, met respectievelijk minder dan $500 miljoen en rond de $1 miljard verwacht.
Een decennium terug, een decennium vooruit
Het afgelopen decennium markeerde het keerpunt waarop schone energie en elektrificatie economisch rendabel werden. De kosten van zonne- en windenergie en batterijen daalden drastisch, waardoor hernieuwbare energie goedkoper werd dan fossiele brandstoffen en recordinvesteringen van meer dan $2 biljoen per jaar in de energietransitie mogelijk werden. Elektrische voertuigen gingen van niche naar mainstream, terwijl meer dan driekwart van het wereldwijde energiesysteem technisch geëlektrificeerd werd. Toch blijft het terugdringen van de laatste 10 tot 20% van de uitstoot een enorme uitdaging, die doorbraken vereist in koolstofverwijdering, groene brandstoffen en de transformatie van de zware industrie.
Vooruitkijkend zal het volgende decennium draaien om het opschalen van deze technologieën, het verdubbelen van de jaarlijkse investeringen in schone energie tot $4,5 biljoen, en het eerlijker verdelen van financiering naar het mondiale Zuiden. Digitale technologieën, van AI- gestuurde optimalisatie tot blockchain-gebaseerde koolstofmarkten, zullen opnieuw vormgeven hoe we klimaatactie monitoren, beperken en betalen. De transitie is nu onomkeerbaar, maar de vraag blijft of zij snel en eerlijk genoeg zal verlopen.
Nederland en Europa blijven impactgericht
Ondanks de verschuivende financieringsfocus blijven Nederland en Europa belangrijke aanjagers van impactondernemerschap. Europa loopt voorop in VC-investeringen in sectoren als regeneratieve landbouw, circulaire economie en geavanceerde materialen. Nederland laat een concentratie van impact zien die veel hoger is dan op andere continenten en heeft bovendien de sterkste groei van het afgelopen decennium doorgemaakt: van 13% naar 20%.
Nederland heeft een koploperspositie in wereldwijde impactfinanciering, met inmiddels meer dan $200 miljard aan investeringen die gericht zijn op impact en afgestemd zijn op de Duurzame Ontwikkelingsdoelen.
