VBDO-onderzoek: pensioenfondsen laten het alweer afweten

De Nederlandse pensioenfondsen volharden in hun gebrekkige informatieverschaffing op het gebied van Duurzaam Beleggen. Als ze al info verstrekken via hun jaarverslagen of websites dan is die informatie vaag en/of veel te mager. Uitzondering is het Pensioenfonds Zorgverzekeraars (SBZ) dat maar liefst 58 procent van de toevertrouwde gelden (ruim één miljard euro) duurzaam heeft belegd en daar ook over rapporteert.

Dit zijn de voornaamste uitkomsten van een onderzoek door de VBDO naar de duurzaam beleggen-inspanningen van de pensioenfondsen. Het is voor het derde achtereenvolgende jaar dat de VBDO de pensioenfondsen langs ‘de meetlat’ legt. De eerste keer kregen de fondsen nog het voordeel van de twijfel en constateerde de VBDO een kleine maar groeiende belangstelling voor duurzaam beleggen bij de pensioenfondsen. Dit ‘voordeel van de twijfel’ was vooral gebaseerd op telefonische gesprekken met fondsbeheerders.

Bij het tweede en derde onderzoek heeft de VBDO zich beperkt tot informatie in jaarverslagen en op websites. Deze info staat ‘vast’ en is daarmee objectiever. Bovendien meent de VBDO dat de fondsen vooral via deze wegen over hun duurzaam beleggen-inspanningen moeten rapporteren. De VBDO heeft haar onderzoeksresultaten gebaseerd op de jaarverslagen over het jaar 2004, die in 2005 zijn gepubliceerd. De verslagen zijn geanalyseerd met behulp van een uitgebreide database waarin de jaarverslagen van bijna alle Nederlandse pensioenfondsen zijn opgenomen. Ook zijn de websites van de pensioenfondsen die in hun jaarverslag melding maken van duurzaam beleggen op aanvullende informatie bestudeerd.

In totaal zijn 220 jaarverslagen van Nederlandse pensioenfondsen geanalyseerd. Dat komt overeen met 95% van het totale volume aan beleggingen van Nederlandse pensioenfondsen.

VBDO is van mening dat de deskundigheid en betrokkenheid van pensioenfondsen over duurzaamheid te wensen over laat. Bijvoorbeeld het Rabobank pensioenfonds. Dit fonds heeft een proef met duurzaam beleggen stopgezet omdat het rendement in de duurzame portefeuilles achter blijft op het rendement van ‘normale’ portefeuilles. ,,Belangrijke oorzaken hiervan zijn dat enkele uitgesloten sectoren, zoals de wapen- en tabaksindustrie, in diverse jaren beter presteerden en dat een sector als duurzame energie achterbleef. Omdat niet aan de vooraf gestelde randvoorwaarde van rendementsneutraliteit is voldaan, is de proef aan het einde van het verslagjaar beëindigd,’’ zo meldt het jaarverslag.

De fondsbeheerders van het Pensioenfonds Medewerkers Apotheken redeneren dat ze een zekere maatschappelijke verantwoordelijkheid hebben bij het kiezen waarin ze wel of niet beleggen. ,,Maar omdat ondernemingen ook steeds meer hun maatschappelijke verantwoordelijkheid inzien en hun bedrijfsvoering daarop steeds meer richten is te verwachten dat op termijn aan de terzake van duurzaamheid te stellen criteria wordt voldaan,’’ zo schuiven de apothekers de eigen verantwoordelijkheid volledig van zich af.

Naar het oordeel van de VBDO rapporteert SBZ uiteindelijk dus het best. Het fonds is helder in de doelstellingen, presentatie en criteria. ,,Vanuit maatschappelijke betrokkenheid wenst SBZ te beleggen in duurzame ondernemingen. In 2004 is de duurzaamheidsindex achter gebleven bij de algemene index. Er is voor SBZ echter geen reden aan te nemen dat op de lange termijn duurzame ondernemingen minder zullen renderen dan niet-duurzame ondernemingen,’’ zo meldt het SBZ jaarverslag over 2004.

Goede tweede was het FNV-pensioenfonds. Dit fonds belooft dat het eind 2005 honderd procent van het vermogen duurzaam belegd. De VBDO vindt wel dat de FNV achterblijft op SBZ op het gebied van informatieverschaffing. Een aantal fondsen (PGGM, Spoorwegpensioenfonds en het Pensioenfonds Openbaar Vervoer) zegt tot genoegen van de VBDO dat ze bezig zijn hun portefeuilles een meer duurzaam karakter te geven. Maar hoe die overschakeling verloopt en hoever ‘we al zijn’ blijft onbesproken.

De VBDO is tamelijk teleurgesteld over de inzet en transparantie van Nederlandse pensioenfondsen voor een duurzame samenleving. Piet Sprengers van de VBDO hierover: “De genoemde pensioenfondsen behoren nog tot de elf die er tenminste iets over schrijven, hoe beperkt het ook is. Bij de andere 209 komt duurzaam beleggen helemaal niet in hun woordenboek voor. Want wat duurzaamheid betreft is de pensioenwereld als het welbekende beeld van drie aapjes die niets willen horen, zien of zeggen.”

Share Button