Zal Covid-19 een cruciaal moment voor klimaatverandering blijken?

Klimaatverandering kan een grotere bedreiging vormen dan deze crisis

Het uiteindelijke dodental van de Covid-19 pandemie lijkt zeker de honderdduizenden te bereiken. Hoe verwoestend dat ook is, de gevolgen van de klimaatverandering voor de gezondheid en het sterftecijfer zijn potentieel drastischer.

De Wereldgezondheidsorganisatie heeft geschat dat de opwarming van de aarde tussen 2030 en 2050 jaarlijks 250.000 extra sterfgevallen zal veroorzaken door hittestress, ondervoeding, malaria en diarree. De economische gevolgen van de klimaatverandering zullen op de lange termijn even ernstig zijn.

De klimaatuitdaging heeft niet geleid tot een reactie zoals de recente reactie op Covid-19. Grote economieën hebben stimuleringspakketten aangekondigd voor een totaalbedrag van meer dan 4 biljoen dollar. Die omvang van overheidsinterventies is ongeveer twee keer zo groot als de gecombineerde kracht die deze landen als reactie op de wereldwijde financiële crisis hebben opgebouwd.

In deze context vertegenwoordigt het ook meer dan tien keer de jaarlijkse wereldwijde uitgaven aan inspanningen om de klimaatverandering te beperken door regeringen wereldwijd.

Politiek leiderschap heeft gedragsverandering gestimuleerd
De dreiging van het virus heeft het belang van sterk politiek leiderschap onderstreept. De samenlevingen, die met een een duidelijke en herkenbare bedreiging zijn geconfronteerd, hebben met sterk politiek leiderschap snel gereageerd.
Vanuit een puur klimaatperspectief zijn er voordelen behaald met deze gedragsverandering. De CO2-uitstoot van China is in februari in een periode van vier weken met ongeveer een kwart gedaald. De industrie en het vervoer die meer dan een derde van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen veroorzaken, zijn vrijwel tot stilstand gekomen. Het ziet er naar uit dat 2020 het vierde jaar zal zijn in drie decennia waarin de wereldwijde uitstoot daalt, en het zal misschien wel de grootste afname zijn die ooit is gezien.
Deze effecten zullen echter waarschijnlijk tijdelijk blijken. De industrie en het vervoer zullen weer toenemen en de wereldwijde koolstofuitstoot zal weer groeien. Dit hebben we eerder gezien; het Global Carbon Project meldt dat tijdens de financiële crisis van 2008-09 de uitstoot met 1,4% was gedaald en in 2010 met bijna 6% was gestegen, omdat de interventies van overheden en centrale banken in de grote economieën de economische activiteit een impuls gaven.

Ver verwijderd van klimaatdoelstellingen

De vooruitgang in de richting van de klimaatdoelstellingen die wereldleiders in 2015 in Parijs hebben opgesteld  – om de opwarming van de aarde te beperken tot ver onder de 2 graden ten opzichte van het pre-industriële niveau – is traag en haperend geweest.

Het Schroders Climate Progress Dashboard geeft een objectieve maatstaf voor de snelheid en de omvang van de actie die men heeft ondernomen. Op dit moment zijn de vooruitzichten niet goed. Andrew Howard, Head of Sustainable Research bij Schroders, waarschuwt dat positieve kortetermijneffecten niet noodzakelijkerwijs gelijk zijn aan een structurele verandering op lange termijn:

The headline temperature rise implied by the dozen drivers examined points to a long run temperature rise of 3.9 degrees over pre-industrial levels, unchanged from last quarter’s reading. We have seen short-term changes in some drivers, whether these will be sustained is another question. During the 2008-09 Global Financial Crisis we saw a 1.3% reduction in emissions only for them to bounce back by almost 6% in 2010 as injections of fiscal support across major economies kick-started economic activity. We do not want this to happen again and as policy makers, businesses and governments begin to plan the economic and societal recovery from the pandemic, this could be the inflection point for climate change to accelerate the transition to a low carbon economy.

Economies across the globe will need fiscal support and some policy makers, for instance EU leaders have agreed that the region’s economic recovery plan will be consistent with its green transition commitment. Whether others follow suit, or how stringent their criteria prove, will become clearer as commitments turn into action.”

Regeringen moeten nu handelen

De keuzes die de politieke leiders de komende maanden maken, zullen belangrijk zijn. Zij hebben de kans om de huidige crisis aan te wenden om het klimaatbeleid van urgentie te voorzien en de overgang naar een koolstofarme economie te bespoedigen. Zij zouden kunnen beginnen met het afstemmen van hun stimuleringsmaatregelen op de klimaatdoelstellingen.

Het risico bestaat echter dat de geplande uitgaven van de overheden toekomstige investeringen in klimaatoplossingen bemoeilijken. De overheidsbalansen kunnen de vertragingen die de vooruitgang tot nu toe hebben gefrustreerd, nog verder vergroten.

Lees meer in het artikel ‘Will Covid-19 prove a pivotal moment for climate change? Our Climate Progress Dashboard is tracking the global impact’ van Andrew Howard, Head of Sustainable Research bij Schroders.
Share Button