De Rijksoverheid moet bij het uitschrijven van tenders voor windparken op zee voortaan verplichten dat burgers ook mee kunnen investeren. “Twintig procent van het benodigde geld om windparken te financieren moet dan afkomstig zijn van particulieren en lagere overheden. Dit verhoogt de betrokkenheid van burgers bij duurzame energieproductie. Zij kunnen dan ook profiteren van het rendement en niet alleen blijven kijken naar de hoge subsidiebedragen die naar grote bedrijven gaan”, aldus Willem Smelik, bestuurder bij beleggingsfonds Meewind. Hij doet zijn oproep vandaag in een brief aan minister Henk Kamp van Economische Zaken en de Tweede Kamer.
Bij de tender voor de windparken voor de Zeeuwse kust, waarbij de eerste twee delen van de Borssele concessie inmiddels zijn gegund aan DONG Energy, werd de Nederlandse burger niet bij voorbaat als investeerder betrokken. “In onze visie zou het goed zijn als elke Nederlander de kans krijgt om mee te doen en mee te delen”, aldus Willem Smelik. “Deelname door burgers bepaalt voor een groot deel het gevoel bij de parken. Is het ‘ons’ park, waar we zelf aan hebben bijgedragen? Of is het ‘hun’ park dat ons alleen maar geld kost?”
Bij windprojecten op land kunnen burgers in veel gevallen wel financieel participeren. Dit dankzij de motie van CDA Kamerlid Agnes Mulder (2014), waarin zij de minister vroeg de totstandkoming van de ‘Gedragscode draagvlak en participatie wind op land’ te versnellen. Tevens riep zij op de betrokkenheid van burgers bij de ontwikkeling van windparken op land te vergroten.Minister Kamp heeft tijdens het debat over de motie destijds zijdelings aangegeven dat hij verplichte burgerparticipatie bij de financiering van projecten op land niet wil opleggen. Toch wordt die mogelijkheid veelal wel geschapen en volgens de minister kan dat de acceptatie voor windenergie vergroten. Smelik: “Bij windparken op zee gaat het echter om vele miljarden subsidie die nu naar buitenlandse multinationals gaan. Dat is van een heel andere orde en om die reden roepen wij minister Kamp op financiële participatie door burgers voortaan in de tenders wel verplicht te stellen.”
De animo voor duurzaam sparen en beleggen steeg in Nederland in tien jaar tijd van € 6,6 mld. naar € 29 mld. “Gezien deze groeiende animo voor groen beleggen, zouden projecten zoals Borssele volgens ons zomaar 40.000 particuliere beleggers kunnen aantrekken als de mogelijkheid mee te doen geschapen wordt.”, aldus Smelik. “Wij hebben zelf al 7500 Nederlandse participanten die in Belgische parken, aangrenzend aan de Borssele ontwikkeling, investeren, te weten Belwind, Nobelwind en Northwind.”De participatie van burgers kan op diverse manieren, zo schrijft Meewind aan minister Kamp “Het zelf kopen van aandelen vanaf € 1.000,-, participeren via je energiemaatschappij of zelfs via een spaarsysteem bij de supermarkt in de vorm van koopzegels. Op deze manieren wordt deelname breed toegankelijk. Het gaat in onze visie bij burgerparticipatie om 20 procent echt eigenaar zijn.”
“Om speculatie te voorkomen is ons voorstel om de burgerparticipatie onder te brengen bij een bewezen, vertrouwde partij. De winnaar van de tender bepaalt echter zelf bij welke partij zij de 20
procent onderbrengt. Er is dan altijd een aandeelhouder die de belangen van de participant behartigt en betrokken blijft voor de hele levensduur van het windpark. Burgers die in nieuwe windparken investeren profiteren zo mee en bouwen daarmee een sterke eigendomspositie op. “Kunnen Nederlandse burgers straks ook meedelen in de opbrengsten van de windparken waaraan zij zelf via de belasting aan heeft bijgedragen? Ons antwoord daarop zou ‘ja!’ zijn. Wij hopen dat u datzelfde positieve antwoord wilt geven en in de toekomstige tenders daaraan een verplichtend gevolg geeft”, aldus bestuurder Willem Smelik in de brief aan minister Kamp.
