‘Diversiteit ligt aan de basis van duurzame vooruitgang’

Als Hoofd Duurzaamheid weet Mariëtta Smid welke stappen te zetten om de ambitieuze doelstellingen dichterbij te brengen. 2021 stond voor haar onder meer in het teken van regelgeving die de impact van bedrijven beter meetbaar maakt. En dat helpt bij de dialoog die ASN Impact Investors nadrukkelijker dan ooit wil gaan voeren met ondernemingen. ‘Ze zullen actiever met duurzaamheid aan de slag moeten.’

Wat is er nieuw binnen het impactbeleid van ASN Impact Investors?

‘We hebben in 2021 een paar grote stappen gezet om onze doelstellingen voor 2030 te halen. Met het totaal van onze beleggingen willen we in dat jaar per saldo een positieve impact hebben op het klimaat en de biodiversiteit, en daarnaast zorgen voor een leefbaar loon in de kledingindustrie. Om die eerste twee doelen te realiseren moeten we echt stevig inzetten op biodiversiteit. Daarom is het zo relevant dat het ASN Biodiversiteitsfonds er nu is.’

Wat is het ASN Biodiversiteitsfonds?

‘Het ASN Biodiversiteitsfonds investeert in behoud en herstel van de natuur. Dit nieuwe fonds is in november gelanceerd. Als eerste beursgenoteerde fonds ter wereld geeft dit fonds particuliere beleggers toegang tot investeringen in bedrijven en projecten die de biodiversiteit beschermen en herstellen. Denk aan boslandbouw, maar ook aan innovatie op het gebied van viskweek. Wat mij betreft was dit echt een heel belangrijk resultaat van 2021 waar jaren aan gewerkt is.’

Wat hebben jullie nog meer bereikt in 2021?

‘We hebben ons ook in 2021 gericht op de uitwerking van de SFDR-richtlijnen en andere regelgeving die vanuit Europa op ons afkomt. Ondernemingen worden verplicht om aan te geven hoe ze omgaan met de rapportage over ongunstige effecten die ze hebben op duurzaamheid en mensenrechten. Dit zijn de zogeheten principle adverse impacts of PAI’s. Wij moeten als investeerder zorgen dat we die PAI’s over al onze investeringen kunnen rapporteren. En dat is een klus; welke data zijn al aanwezig en voor welke investeringen? Dataleveranciers hebben deze data wel van grote bedrijven, maar bij kleinere bedrijven en alternatieve investeringen is nog veel te doen.’

‘Daarnaast heeft Brussel de zogeheten taxonomie gepubliceerd, als onderdeel van het Sustainable Finance Action Plan. Dat is een lijst met economische activiteiten die bijdragen aan een klimaatneutraal Europa en dient als leidraad voor investeerders. Zie het als een soort groen keurmerk. Projecten uit ons Groenprojectenfonds sluiten daar natuurlijk perfect op aan, maar bij bijvoorbeeld kledingbedrijven moeten we gaan aangeven in hoeverre hun omzet past binnen de taxonomie. Andersom geldt dit trouwens ook: als gevolg van stevig lobbywerk door verschillende partijen, vallen kernenergie en aardgas ook binnen de taxonomie, maar dat betekent niet dat wij die gaan opnemen in ons universum. We blijven volgens onze eigen normen en waarden duurzaam beleggen.’

Overheidsregels zorgen dus voor extra werk. Leveren ze ook wat op?

‘Zeker wel. Uiteindelijk zal het greenwashing tegengaan, bedrijven echt dwingen om meer te laten zien van wat ze daadwerkelijk doen aan duurzaamheid. Niet alleen met hun beleid en alle voornemens, maar ook met de praktijk: wat is de impact van de bedrijfsvoering? Die data hebben we als belegger hard nodig, want daarmee kunnen we sturen en in gesprek gaan zodra we zien dat een bedrijf serieuzer aan de slag moet.’

Wat zijn actuele trends waarop je inspeelt?

‘We zien dat, naast het klimaat, ook biodiversiteit gelukkig steeds meer aandacht krijgt. Het stond al op de agenda, maar de bewustwording over hoe groot het jaarlijks verlies aan biodiversiteit is, wordt steeds groter. Wat dat betreft is het goed dat ons fonds er nu ook is, zodat we samen met de beleggers in het fonds kunnen zorgen dat er steeds meer in balans met de biodiversiteit geïnvesteerd wordt.’

En op het gebied van mensenrechten?

‘De aandacht voor de lhbti-rechten is wereldwijd doorgebroken, als onderdeel van de grotere bewustwording rond onrecht jegens minderheden en genderongelijkheid. Het heeft altijd al onze aandacht gehad. We toetsen bedrijfsbeleid op discriminatie en stemmen bijvoorbeeld ook altijd tegen de benoeming van een bestuurder als die de genderbalans niet in evenwicht brengt. Maar het heeft het afgelopen jaar ook tot een aantal uitsluitingen geleid.’

Heb je daar een voorbeeld van?

‘Ons obligatiefonds investeert onder meer in schuldpapier van overheden. Landen als Hongarije en Bulgarije kwamen in aanmerking voor het mandaat. Toch hebben we ze actief uitgesloten omdat de lhbti-rechten in die landen niet worden gerespecteerd, persvrijheid onder druk staat en ze slecht scoren op corruptie. Je kunt als belegger de landen waarvan je in obligaties belegt objectief ranken, ze kunnen dan voldoen aan de algemene duurzaamheidsregels. Maar wij kijken ook altijd nog met een kwalitatieve bril naar de mensenrechtensituatie. Voormalig wethouder in Amsterdam Carolien Gehrels verwoordde het ooit mooi: lhbti-rechten zijn een ‘een kanarie in een kolenmijn’. Als die in een bepaald land niet worden gerespecteerd, geeft dat aan dat het met de democratie en de persoonlijke vrijheden ook niet goed gesteld is.’

Heeft Covid-19 nog invloed op mensenrechten?

‘We zien dat vrouwen wereldwijd financieel meer getroffen zijn door Covid-19 en daar nu nog de gevolgen van ondervinden. Dat is een ontwikkeling die nog steeds actueel is. In de kledingindustrie zijn veel bedrijfssluitingen en juist daar werken veel vrouwen. Die worden ontslagen zonder dat er een vangnet voor ze is. Het gaat vaak om arme landen zonder vakbondsvrijheid, dat levert echt verdrietige situaties op. Het ASN Microkredietfonds heeft zich samen met andere investeerders en microfinancieringsinstellingen ingezet om juist ook deze groep de noodzakelijke flexibiliteit te bieden toen dat tijdens de Covid-19 pandemie nodig was. Maar er is natuurlijk veel meer nodig om alle vrouwen wereldwijd financieel weerbaarder te maken. Daarom blijven we ons hiervoor actief inzetten.’

En wat zijn de ambities voor 2022 wat engagement betreft?

‘We gaan ons engagement verder uitbreiden. We zullen vaker, en bij een aantal bedrijven waarin we beleggen intensiever de dialoog aangaan. Dat is ook nodig om onze doelstellingen te halen. Naarmate we meer data hebben, kunnen we beter bepalen welke bedrijven hun doelstellingen op duurzaamheidsgebied ook echt realiseren. En we gaan met ze in gesprek als dat niet zo is.’

Waar is dat extra engagement dan op gericht?

‘Nadrukkelijker op biodiversiteit. Daarvoor hebben we onder meer samen met Pré Sustainability en CREM de meetmethode BFFI ontwikkeld: de Biodiversity Footprint for Financial Institutions. Die brengt de biodiversiteit footprint van bedrijven in kaart. We informeren vervolgens alle ondernemingen die onze drie aandelenfondsen in portefeuille hebben over de crisis die het verlies van biodiversiteit oplevert. Bij de bedrijven met de grootste negatieve impact willen we echt aan tafel: herkennen ze zich in de data en wat is hun strategie om die impact te verminderen? We zien graag concrete doelstellingen, want die zijn meetbaar.’

Op die manier biodiversiteit meten, dat klinkt nog als nieuw terrein.

‘We moeten het doen met de data die op dit moment voorhanden zijn, ja. Gelukkig komt er steeds meer informatie beschikbaar en sluiten ze steeds beter aan bij de praktijk. In onze industrie is al zo lang gepraat en gerekt, maar bij ons werkt het anders: we gaan met een onderwerp aan de slag, ook al is niet alles tot in de haarvaten uitgewerkt. Als de urgentie hoog is, willen we niet wachten op initiatieven van anderen en gewoon beginnen. En dan werken we het liefst open source: we werken samen met wie dezelfde kant op wil, want het gaat er om dat de hele economie en financiële sector verduurzaamt. Dus we delen alle kennis en zijn transparant zodat we samen verder komen.’

Om positief vooruit te blikken: hoe ziet jouw ideale wereld er in 2050 uit?

‘Dat is een wereld waarin vrede en veiligheid heersen. Waarin mensen kunnen zijn wie ze willen zijn en kansen krijgen om zichzelf te ontwikkelen. Van kleins af aan kan ik al heel slecht tegen onrecht. Dat is ook in mijn professionele leven mijn drijfveer. En dat strekt zich uit tot duurzaamheid, want een schoon milieu in een veilig en goed leefbaar klimaat is ook een mensenrecht.’