De aankomende beursgang van het Saoedische staatsoliebedrijf Saudi Aramco, ‘s werelds grootste CO₂-uitstoter, markeert de grootste kapitaalinjectie in de fossiele industrie sinds het Klimaatakkoord van Parijs. Deze gebeurtenis zal een beproeving worden voor beleggers in Nederland. Gaan beleggers de pensioenfondsen voor werknemers in de metaalsector (PME en PMT) volgen, en vanwege principiële redenen op het gebied van klimaatverandering en mensenrechten investeren in Saudi Aramco uitsluiten?
In juli onderschreven vijftig banken, pensioenfondsen, verzekeraars en vermogensbeheerders het Nederlandse Klimaatakkoord. Ze beloofden met klimaatdoelstellingen te komen, te investeren in de energietransitie, maar ook hun invloed als aandeelhouder aan te wenden om de CO₂ die wordt uitgestoot door bedrijven te beperken. Saudi Aramco past als bedrijf niet in dit plaatje. En dat geldt ook voor het gebied van de mensenrechten. Probeer het trefwoord human rights op de website van Saudi Aramco te zoeken en het antwoord is ‘Sorry, your search returned no results’. Saoedi-Arabië is een dictatuur en de staat is volledig aandeelhouder van Saudi Aramco. Het publieke aandeel van waarschijnlijk 3% dat voor de beurs beschikbaar komt zal daar weinig verandering in brengen. Eventueel engagement met Saudi Aramco lijkt in deze situatie weinig zinvol. Niet investeren is dan een duidelijker signaal.
Nederlandse pensioenfondsen investeren in veel gevallen niet in landen die structureel betrokken zijn bij schendingen van internationale verdragen ten aanzien van mens en milieu. De onverminderde invloed van Saoedi-Arabië op Saudi Aramco, ook na de beursgang, is genoeg reden om de onderneming hetzelfde te behandelen als het land.
Wie overigens z’n principiële rug recht houdt en besluit niet zelf actief in Saudi Aramco te beleggen, moet ook de vermogensbeheerder aanspreken op het uitsluiten van de onderneming uit passieve mandaten. Zo is het heel goed mogelijk dat Nederlandse beleggers via de indexfondsen van indexbouwer FTSE alsnog in Saudi Aramco belegd raken. Maar direct of indirect investeren, het blijft eigenaarschap en dus verantwoordelijkheid.
Als passief beleggen betekent dat beleggers buigen voor dit bedrijf, dan zijn groene (en sociale) principes van weinig waarde in een wereld waarin steeds meer passief via indexfondsen wordt belegd.
Investeren in Saudi Aramco (zowel passief als actief) past op geen enkele manier in de duurzame ambities van Nederlandse beleggers. Wie gaat het voorbeeld van PME en PMT volgen? Het is tijd om kleur te bekennen.
Mart van Kuijk is projectmanager sustainability & responsible investment bij de Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling, VBDO (Dit artikel werd eerder gepubliceerd in het Financieel Dagblad) en is met toestemming auteur overgenomen.
